Các thiên thần là ai?

Ngày 29: Tổng Lãnh Thiên Thần

Từ “thiên thần” được dịch từ tiếng danh từ Hy-lạp là angelus có nghĩa là “sứ giả, người đưa tin”. Kinh Thánh có đề cập đến các thiên thần nhưng không cho biết con số bao nhiêu (cũng không có sự phân biệt giữa các thiên thần và tổng lãnh thiên thần). Kinh thánh có nhắc đến vài vị xem ra có danh tánh riêng như Micael, Raphael, Gabriel nhưng các nhà chú giải vẫn hoài nghi, không chắc đó là tên riêng hay chỉ là biệt hiệu nhằm diễn tả một sứ vụ của họ.

Theo nguyên gốc Do-thái, Micael có nghĩa là “ai bằng Thiên Chúa?”, được nói tới ở sách Daniel (10,13), quen được giải thích là vị lãnh đạo các thiên sứ để đương đầu với Satan (Kh 12,7-12). Raphael có nghĩa là “Thiên Chúa cứu chữa” và xuất hiện trong sách Tobia. Gabriel có nghĩa là “người của Thiên Chúa” cũng được nói tới ở sách Daniel (8,16; 9,21-22) và đặc biệt trong Tin Mừng Luca khi nói về cảnh truyền tin cho ông Dacaria và Đức Maria.

Đến thế kỷ thứ 6, ông Điônisiô (một tác giả vô danh lấy danh hiệu này) đưa ra thuyết về 9 phẩm thiên thần (dựa theo mô hình của sự tiến trình hướng về sự hoàn thiện). Cấp thấp nhất là các thiên thần, với nhiệm vụ gìn giữ loài người (còn gọi là các thiên thần hộ thủ). Cấp thứ hai là các tổng thiên thần (vừa kể trên), được ủy thác vài sứ vụ quan trọng. Cấp thứ ba được gọi là Lãnh thần, thống lãnh, điều khiển các dân tộc. Cấp thứ bốn mang danh là Quyền thần, giao tranh với ma quỷ. Cấp thứ nam được gọi là Dũng thần, bởi dũng cảm thi hành những việc diệu kỳ. Cấp sáu mang danh là Quản thần, quản trị vũ trụ. Cấp thứ bảy là Bệ thần, nổi bật về trí hiểu. Cấp thứ tám là các Sêraphim, nổi bật về lòng sốt mến. Cấp thứ chín là các Kêrubim, rạng rỡ ánh sáng bởi vì được ở sát tòa Chúa.

Trong chín cấp này thì hai cấp đầu tiên đã khá rõ ràng. Năm cấp tiếp theo được đề cập đến trong các thư của thánh Phaolô (Cl 1,16; 2.10.15; Ep 1,21; 3,10; 6,12). Tuy nhiên, trong các thư của thánh Phaolô, các danh từ ấy ám chỉ những quyền lực chống lại Thiên Chúa và đàn áp các tín hữu. Còn ông Điônisiô thì đã “rửa tội” và biến thành các đẳng thiên thần, phụ tá Thiên Chúa trong việc điều hành vũ trụ. Hai cấp cuối cùng cũng được nói đến trong Kinh Thánh rất rõ.

Kinh Thánh nói tới các Sêraphim ở sách Isaia chương 6. Sêraphim không phải là tên của một cá nhân nhưng là một đoàn ngũ. Khi thuật lại thị kiến của mình, ông Isaia mô tả: Thiên Chúa ngự trên tòa cao, các Sêraphim vây quanh, miệng không ngừng chúc tụng “thánh, thánh, thánh”. Một vị đã mang hòn than đỏ đến thanh luyện môi miệng ông để ông xứng đáng công bố lời Chúa. Như vậy Sêraphim vừa là biểu tượng cho các ca đoàn, ca hát chúc tụng Chúa vừa là biểu tượng cho lòng sốt mến.

Các Kêrubim cũng được nhắc đến nhiều lần trong Kinh Thánh. Sách Sáng thế có nói đến một Kêrubim đứng gác ngoài vườn địa đàng (St 3,23). Ông Môsê thì cho đúc 2 tượng kêrubim bằng vàng đặt ở đầu của hòm bia. Chính vì thế mà có thành ngữ “Thiên Chúa ngự trên các Kêrubim” (1Sm 4,4; 2Sm 6,2; Is 37,16). Đến khi vua Salômôn xây cất đền thờ tại Giêrusalem, ông vẫn cho tạc 2 tượng kêrubim đứng hai bên hòm bia, phủ cánh che rợp hòm bia (1V 6,23-28). Sang Tân ước, sách Khải huyền lấy lại hình ảnh các Kêrubim và trao cho trách vụ ca tụng Thiên Chúa.

Như vậy, theo mô hình của ông Điônisiô, 6 cấp đầu (thuộc hạ đẳng và trung đẳng) thì phụ trách việc quản trị vũ trụ, 3 cấp sau (thượng đẳng) thì phục vụ tòa Chúa. Theo ông, càng gần tòa Chúa bao nhiêu, các thiên thần càng nhận được nhiều ánh sáng và lửa mến bấy nhiêu. Các tác giả tu đức cũng dựa theo mô hình này và cho rằng càng gần gũi Thiên Chúa con người càng tăng thêm lòng sốt mến (Sêraphim) và sự hiểu biết Thiên Chúa (Kêrubim).

Tài liệu tham khảo

Phan Tấn Thành, Hiểu để sống đức tin, tập 1.